ในประสบการณ์ของผมเวลาทำ Workshop เรื่องความคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking) นั้น ผมมักจะพบว่ามีคนสองกลุ่มที่ทำเรื่องนี้ได้ดีเอามาก ๆ เลยคือ
1. เด็กที่กำลังอยู่ในวัยเรียน ยิ่งถ้าเป็นประถมจะยิ่งทำได้ดีมาก ๆ
2. คนกลุ่มที่เป็น New Gen ขององค์กร
เพราะดูเหมือนคนสองกลุ่มนี้จะใส่ไอเดียออกมาได้เต็มที่เวลาเรา "ขอไอเดีย" จนดูเหมือนเป็นความท้าทายของเขาว่าจะหาไอเดียอะไรใหม่ ๆ ออกมาได้อีกหรือไม่
แต่ในทางกลับกันนั้น ผมก็จะพบคนที่ไม่ใช่สองกลุ่มข้างต้นอย่างเช่นคนทำงานระดับผู้บริหาร คนระดับผู้จัดการ หรือคนที่ทำงานมานานในองค์กร มักจะนั่งมองแผ่น Post-It ตรงหน้าแล้วก็ไมรู้จะเขียนอะไร
เรื่องพวกนี้อาจจะไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่อะไรเพราะคิดว่ามันก็คงเกิดขึ้นในห้องประชุมที่ทำงานจริงกันอยู่บ่อย ๆ เวลาเราทำงาน และนั่นกลายเป็นผลต่อมาคือเราก็มักจะไม่ได้มีอะไรใหม่ ๆ ในการทำงาน ทุกอย่างวนเป็นรูทีนเหมือน ๆ เดิม
ที่เป็นเช่นนี้เพราะการคิดสร้างสรรค์ที่เป็นการหาทางเลือกใหม่ ๆ นั้นมักจะถูก "กด" ด้วยสิ่งต่าง ๆ ผ่านประสบการณ์ของคน ไม่ว่าจะเป็นชีวิตหรือที่ทำงาน เช่น
- ทำแล้วไม่เวิร์ค
- ผิดพลาดแล้วต้องรับผิดชอบ
- ความกลัวกับการที่จะต้องรับผลที่ตามมา
- การเหน็ดเหนื่อยจากการทำงานที่มีอยู่แล้ว
- การรู้สึกอยากทำอะไรง่าย ๆ ไม่ต้องมีภาระใหม่
- ฯลฯ
สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นแรงขับลึก ๆ ในตัวคนทำงานหรือคนที่มีอายุมากขึ้นจนอยากจะเลือกอะไรแบบเดิม ๆ แทนที่จะมองหาตัวเลือกใหม่ ๆ ซึ่งก็ไม่ต่างอะไรจากการบอกให้คนเปลี่ยนทางกลับบ้าน เปลี่ยนเมนูอาหารที่ตัวเองชอบ โดยนั่นเป็นนิสัยโดยธรรมชาติของมนุษย์ที่อยากจะ "ลงหลักปักฐาน" กับเรื่องต่าง ๆ
ด้วยเหตุนี้ การก้าวข้ามความรู้สึกด้งกล่าวจึงเป็นสิ่งสำคัญและไม่ได้ง่ายเหมือนกับที่ชอบพูดกัน คนที่เป็นผู้บริหาร หัวหน้าทีม หรือพ่อแม่ของเด็กที่อยากให้ลูกมีความคิดสร้างสรรค์ต้องเข้าใจและรู้จักสร้าง "สิ่งแวดล้อม" และ "พลัง" ที่ช่วยให้เขารู้สึกสนุก ท้าทาย ตื่นเต้น กับการคิดอะไรใหม่ ๆ อยู่เสมอ ซึ่งนั่นรวมไปถึงกลไกการทำงานต่าง ๆ ที่คอยหมั่นสร้างความเคยชินที่จะคิดอะไรใหม่ ๆ โดยไม่ให้เกิดภาวะ "สนิมเกาะ" แล้วหยุดนิ่งเมื่อเวลาผ่านไป
เรื่องนี้เองถ้าเป็นการฝึกฝนทักษะการคิดแบบที่ผมทำอยู่นั้น ก็จะเป็นการใช้บรรดาเครื่องมือการคิด (Thinking Tool) มาช่วย "กระตุก" ให้คิด เพื่อทำให้เกิดไอเดียใหม่ ๆ ได้เรื่อย ๆ แม้ว่าจะเป็นการทำอะไรแบบเดิม ๆ ซึ่งนั่นคือสิ่งที่คนเป็นหัวหน้างาน ผู้บริหาร ต้องฝึกฝนและไกด์ทีมงานให้ได้เรื่อย ๆ นั่นเอง
----------------------------------------
สนใจฝึกฝนทักษะการคิดต่าง ๆ สำหรับมืออาชีพอย่าง Systematic Thinking, Critical Thinking, Creative Thinking สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ dots academy