ในโลกที่ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทุกวันนี้ ทักษะการคิดอย่างเป็นระบบและมองให้รอบด้านเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งในการดำเนินชีวิตและการทำงาน หนึ่งในเครื่องมือที่ช่วยพัฒนาการคิดเชิงระบบที่น่าสนใจคือ "Six Thinking Hats" ซึ่งเป็นเทคนิคที่คิดค้นโดย Edward de Bono
Six Thinking Hats เป็นวิธีคิดที่ใช้หมวก 6 สีเป็นสัญลักษณ์แทนมุมมองที่แตกต่างกันในการพิจารณาปัญหาหรือสถานการณ์ใดๆ ได้แก่
สีขาว แทนข้อมูลและข้อเท็จจริง
สีแดง แทนอารมณ์ความรู้สึก
สีดำ แทนข้อเสียหรือความเสี่ยง
สีเหลือง แทนข้อดีหรือคุณค่า
สีเขียว แทนความคิดสร้างสรรค์
สีฟ้า แทนการควบคุมกระบวนการคิด
การสวมหมวกแต่ละสีเปรียบเสมือนการมองปัญหาในแง่มุมนั้นๆ อย่างลึกซึ้ง แล้วจึงเปลี่ยนไปใส่หมวกสีอื่นเพื่อมองอีกด้านหนึ่ง การฝึกคิดวนไปมาอย่างเป็นขั้นตอนแบบนี้ช่วยให้เราพิจารณาเรื่องราวอย่างรอบคอบ ไม่ยึดติดกับมุมมองใดมุมมองหนึ่ง ทำให้มองเห็นภาพรวมชัดเจนขึ้น นำไปสู่ข้อสรุปหรือทางออกที่ดีกว่า
ประโยชน์สำคัญของการคิดแบบ Six Thinking Hats มีหลายประการ เช่น
ช่วยให้คิดอย่างมีระบบระเบียบมากขึ้น ไม่สับสนวกวน
ช่วยลดอคติหรือการด่วนสรุปโดยใช้อารมณ์
ช่วยให้มองเห็นโอกาสและความเป็นไปได้ใหม่ๆ ที่อาจมองข้ามไป
ช่วยให้ประเมินความเสี่ยงได้ดีขึ้นก่อนตัดสินใจ
ช่วยสร้างบรรยากาศการคิดเชิงบวกและความคิดสร้างสรรค์
ช่วยให้ทีมงานสื่อสารและเข้าใจกันมากขึ้นจากการคิดร่วมกัน
ช่วยประหยัดเวลาในกระบวนการตัดสินใจ
การฝึกคิดอย่างเป็นระบบด้วย Six Thinking Hats สามารถประยุกต์ใช้ได้หลากหลายสถานการณ์ในชีวิต เช่น การแก้ปัญหาข้อขัดแย้ง การตัดสินใจซื้อบ้าน การเลือกอาชีพ การวางแผนโครงการใหม่ ไปจนถึงการคิดนวัตกรรมในองค์กร เราสามารถเริ่มฝึกได้ด้วยตนเองจากสถานการณ์เล็กๆ ก่อน โดยเริ่มจากการคิดสวมหมวกทีละใบ ไล่ไปจนครบทั้ง 6 สี ทำซ้ำบ่อยๆ จนเกิดความชำนาญ แล้วจึงฝึกใส่หลายๆ หมวกพร้อมกัน
การคิดเป็นระบบถือเป็นทักษะที่จำเป็นในโลกยุคใหม่ ที่มีข้อมูลและทางเลือกมากมาย Six Thinking Hats คือเครื่องมือหนึ่งที่ช่วยจัดระเบียบความคิด มองให้กว้างและไกล รู้จักวิเคราะห์ข้อดีข้อเสีย ช่วยลดการตัดสินใจที่ผิดพลาด ถ้าเราฝึกคิดอย่างเป็นระบบเป็นประจำ จะทำให้รับมือกับปัญหาที่ท้าทายในอนาคตได้ดีขึ้น ใครๆ ก็ฝึกทักษะนี้ได้ ขอเพียงมีวินัยและความมุ่งมั่นพอ การเป็นนักคิดเชิงระบบจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนควรให้ความสำคัญในยุคนี้
-----------------------------------------
สนใจการฝึกอบรม Six Thinking Hats อย่างถูกต้อง สามารถดูรายละเอียดได้ที่หน้าของคลาส Six Thinking Hats / Systematic Thinking