เทคนิคการตั้งคำถามแบบ 3 ระดับ: เครื่องมือสร้างบทสนทนาที่ลึกซึ้ง

เทคนิคการตั้งคำถามแบบ 3 ระดับ (3-Level Questioning Technique) เป็นวิธีการที่ช่วยในการสร้างบทสนทนาที่มีความลึกซึ้งและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยแบ่งการตั้งคำถามออกเป็น 3 ระดับ เริ่มจากคำถามพื้นฐานไปจนถึงคำถามที่เจาะลึกถึงความคิด ความรู้สึก และความเชื่อของผู้ตอบ ซึ่งทำให้สามารถเข้าใจความหมายที่แท้จริงเบื้องหลังคำตอบได้อย่างรอบด้าน

ระดับที่ 1: การรวบรวมข้อมูลและข้อเท็จจริง (Information & Data Collection)

คำถามในระดับนี้มุ่งเน้นไปที่การเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน โดยจะถามเกี่ยวกับข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับสถานการณ์หรือประเด็นที่สนทนา คำถามในระดับนี้จะให้ข้อมูลที่เป็นพื้นฐานสำหรับการสนทนา เช่น ใคร? อะไร? ที่ไหน? เมื่อไหร่? ทำไม? โดยตัวอย่างคำถามในระดับนี้ได้แก่:

- เรื่องนี้เกิดขึ้นเมื่อไหร่?

- ใครเป็นผู้เกี่ยวข้องในเหตุการณ์?

- เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นที่ไหน?

การตั้งคำถามระดับนี้เป็นการทำความเข้าใจเบื้องต้นเกี่ยวกับสถานการณ์หรือข้อมูลที่เกิดขึ้น เพื่อให้สามารถต่อยอดไปยังการตั้งคำถามในระดับถัดไป

ระดับที่ 2: ความหมายและความรู้สึก (Meaning/Implication/Feeling)

เมื่อได้ข้อมูลเบื้องต้นแล้ว คำถามในระดับนี้จะเน้นไปที่ความหมายและความรู้สึกของผู้ตอบ โดยจะถามถึงการตีความและผลกระทบของสถานการณ์หรือข้อมูลนั้นต่อผู้ตอบ เช่น:

- คุณรู้สึกอย่างไรกับเรื่องนี้?

- เรื่องนี้มีความหมายอย่างไรกับคุณ?

- ประเด็นใดในเรื่องนี้ที่คุณสนใจมากที่สุด?

คำถามในระดับนี้ทำให้เราเข้าใจถึงอารมณ์และมุมมองของผู้ตอบที่มีต่อประเด็นต่าง ๆ มากยิ่งขึ้น ช่วยสร้างความเชื่อมโยงระหว่างข้อมูลกับความรู้สึกของผู้ตอบ

ระดับที่ 3: ทัศนคติและความเชื่อ (Attitudes/Values/Beliefs)

คำถามในระดับนี้จะเป็นการเจาะลึกถึงเหตุผลเบื้องหลังความคิดและความเชื่อของผู้ตอบ โดยจะเน้นถามถึงทัศนคติ ความเชื่อ และคุณค่าที่เป็นตัวกำหนดการตัดสินใจหรือตอบสนองต่อสถานการณ์ต่าง ๆ ตัวอย่างเช่น:

- ทำไมคุณถึงคิดว่าเป็นเช่นนั้น?

- ทำไมเรื่องนี้ถึงมีความสำคัญสำหรับคุณ?

- คุณเชื่อว่าอะไรเป็นเหตุผลที่ทำให้คุณรู้สึกเช่นนี้?

การตั้งคำถามระดับนี้ทำให้ผู้ถามสามารถเข้าใจถึงรากฐานของความคิด ความเชื่อ และทัศนคติของผู้ตอบ ซึ่งเป็นการเปิดเผยมุมมองที่ลึกซึ้งมากขึ้น

ประโยชน์ของการตั้งคำถามแบบ 3 ระดับ

การใช้เทคนิคการตั้งคำถามแบบ 3 ระดับช่วยให้บทสนทนามีความลึกซึ้งและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยไม่เพียงแค่เก็บข้อมูลพื้นฐาน แต่ยังช่วยเปิดเผยความรู้สึกและมุมมองของผู้ตอบ รวมถึงทำให้เข้าใจถึงเหตุผลและคุณค่าที่อยู่เบื้องหลังความคิดของพวกเขาได้ชัดเจนขึ้น

ระดับที่ 1 ช่วยให้ได้ข้อมูลพื้นฐานที่เป็นข้อเท็จจริง

ระดับที่ 2 ช่วยให้เข้าใจความรู้สึกและการตีความ

ระดับที่ 3 เจาะลึกถึงความเชื่อและคุณค่าที่กำหนดความคิดของผู้ตอบ

เทคนิคนี้จึงเป็นเครื่องมือที่ทรงพลังในการสนทนา ไม่ว่าจะในบริบทของการสอน การให้คำปรึกษา หรือแม้แต่การสนทนาในชีวิตประจำวัน เพราะช่วยให้เข้าใจมุมมองที่หลากหลายและลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น

เทคนิคการตั้งคำถามแบบ 3 ระดับเป็นวิธีที่ช่วยสร้างบทสนทนาที่มีความลึกซึ้งและรอบด้าน โดยการค่อย ๆ ตั้งคำถามจากระดับพื้นฐานไปจนถึงการเจาะลึกถึงความคิดและความเชื่อของผู้ตอบ ซึ่งช่วยให้เราเข้าใจสถานการณ์และผู้ตอบได้อย่างรอบด้านมากขึ้น การใช้เทคนิคนี้อย่างมีประสิทธิภาพจะทำให้การสนทนาไม่เพียงแต่ช่วยเก็บข้อมูล แต่ยังเปิดเผยมุมมองและทัศนคติที่สำคัญในการสร้างความเข้าใจระหว่างกันอย่างแท้จริง