Storytelling ต่างจาก Presentation อย่างไร ?

เวลาเราพูดถึงการนำเสนอนั้น เราอาจจะได้ยินสองคำบ่อย ๆ คือ Storytelling และ Presentation ที่ทุกวันนี้ก็จะเห็นการใช้แทนกันไปมาจนหลายคนอาจจะคิดว่ามันเป็นความหมายเดียวกันเพราะเราก็ไม่ค่อยจะมาลงรายละเอียดว่าเส้นแบ่งของสองคำนี้อยู่ตรงไหน แต่เอาเข้าจริง ๆ สองคำนี้ก็มีความต่างอยู่ที่ควรเข้าใจด้วยเหมือนกัน

ถ้าเราพูดถึง Presentation (ที่ไม่ใช่โปรแกรมแบบ Powerpoint หรือ Keynote) ก็คือกระบวนการนำเสนอข้อมูล เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจ รับทราบ จูงใจ ตัดสินใจ อย่างเช่นการที่เราแสดงข้อมูลของสินค้า อธิบายสถิติของการตลาด เป็นต้น

ส่วน Storytelling คือกระบวนการสร้างการมีส่วนร่วมทางอารมณ์กับอีกฝ่าย ซึ่งการมีอารมณ์ร่วมนี้เองจะทำให้ผู้ฟังเกิดความรู้สึกอยากติดตาม กระตุ้นให้เกิดการสะท้อนความคิดและแรงบันดาลใจ ซึ่งจะว่าไปแล้วนั้น Storytelling ก็เชื่อมต่อไปยังรากสำคัญอย่างศิลปะการละครในอดีตที่ต้องการถ่ายทอดเรื่องราวให้กับคนดูจนเกิดแรงบันดาลใจ จุดประกายความคิดต่าง ๆ

ทีนี้ถ้าเรามาดูขอบเขตของทั้ง Storytelling และ Presentation เองนั้น ก็อาจจะเห็นว่ามีบางเรื่องที่ดูจะเชื่อมโยงหรือ "ทับซ้อน" อยู่เหมือนกันเช่นทั้งสองอย่างเป็นการสื่อสารที่มีองค์ประกอบที่จะโน้มน้าวผู้ฟังเหมือนกัน หรือบางคนอาจจะตีความว่าสุดท้ายทั้งสองอย่างก็พาไปสู่วัตถุประสงค์เดียวกันนั่นคือทำให้ผู้ฟังมี "อะไรบางอย่างใหม่" กับตัวเองไม่ว่าจะเป็นความคิด ความรู้สึก จนไปถึงการตัดสินใจทำอะไรบางอย่าง

ในการทำงานจริงแล้วนั้น เราเลยมักพบว่าคนที่สามารถผสานสองอย่างนี้เข้าด้วยกันได้ก็จะทำให้การนำเสนอนั้นมีประสิทธิภาพมากขึ้น การเล่าเรื่องสามารถช่วยทำให้ข้อมูลที่จะนำเสนอนั้นสามารถเข้าถึงผู้ฟังได้มากขึ้น เกิดการติดตามมากกว่าเป็นแค่ข้อมูลเฉย ๆ แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าการขาด Storytelling จะทำให้ตัว Presentation นั้นไม่น่าสนใจ เพราะบางทีข้อมูลที่นำเสนอก็มีความน่าสนใจในตัวเองอยู่แล้วสำหรับผู้ฟังได้

ตรงนี้เองที่มักจะมีการให้มุมมองว่า Storytelling คือสิ่งที่เข้ามาเสริมทำให้ผู้ฟังเกิดความเชื่อมโยงกับข้อมูลที่จะนำเสนอได้ดียิ่งขึ้น เพราะแทนที่จะเป็นการบอกข้อมูลแล้วให้สมองของผู้ฟังต้องคิดวิเคราะห์เชิงตรรกะนั้น การใช้เรื่องราวแบบเป็นเหตุการณ์ ประสบการณ์ หรือสร้างเป็นซีรี่ส์ของเหตุการณ์ที่น่าติดตามจะทำให้คนคล้อยตามได้ง่ายขึ้นนั่นเอง